Recensie: The Peanut Butter Falcon

Anton Van Dijken bekeek de film “The Peanut Butter Falcon” en schreef een uitgebreide recensie:

“Afgelopen week kregen klanten van KPN een cadeautje naar aanleiding van de uitval op woensdagavond: 5 gratis films in het pluspakket. Mijn oog viel meteen op de titel “The Peanut Butter Falcon”.

Het bleek een film uit 2019 waarin een jongen met het syndroom van Down, Zak, wegloopt uit het bejaardentehuis waar hij is geplaatst omdat zijn familie hem niet wilde en er verder nergens plek was voor hem. Tijdens zijn vlucht wordt hij vrienden met Tyler, een visser die rouwt om het verlies van zijn broer, daardoor crimineel gedrag heeft ontwikkeld en nu voortvluchtig is. Zak’s begeleider Eleanor gaat hen achterna; zij blijkt een jonge weduwe die als vrijwilliger in het bejaardentehuis werkt en vooral bewoners begeleid in hun laatste levensfase. Zak is vastbesloten om zijn droom waar te maken om een beroemd worstelaar te worden. De film is volledig fictief; een modern sprookje, zou je kunnen zeggen. Overigens is het verhaal wel geschreven op basis van drie persoonlijke interesses van de acteur die Zak speelt, Zack Gottsagen: worstelen, zwemmen en feesten.

Recensies op het internet leerde mij dat het een echte “feel good-movie” is en de film mensen aan kan zetten om hun dromen na te jagen. Een komische avonturenfilm met een happy end. Ook las ik: een film waarin een persoon met Down behandeld wordt als een gewoon mens.

Nu ik de de film zelf bekeken heb kan ik beamen wat op het internet wordt gezegd; feel good, avonturistisch, geestig en zelfs een klein beetje religieus; onderweg wordt Zak gedoopt door een zwarte blinde evangelist, die in het bos woont en graag zijn Zegen wil geven over de reis die Zak en Tyler maken, op een zelf gebouwd vlot.  Een bijzonder en vertederend moment in de film is, als ze net op het vlot zitten en Zak zijn arm om Tyler legt als hij ziet dat hij t moeilijk heeft en zegt: “ik geef jou al mijn verjaardagswensen”. Zak geeft de Zegen door aan Tyler, die hij net heeft gekregen.

En laat ik helder zijn: als deze film bijdraagt aan meer begrip voor mensen met het Syndroom van Down, meer inclusie en een veel meer genuanceerd beeld over NIPT-testen, dan is de film voor mij meer dan geslaagd!

Ik ben de helft van een twee-eiige tweeling, nu 47 jaar oud. Mijn broer Marco heeft het syndroom van Down en sinds 2011 ben ik 24/7 betrokken bij de zorg voor hem en leer ik hem dus ook steeds beter kennen. Zijn eigenheid en zijn belevingswereld worden steeds meer zichtbaar, vooral omdat ik me er nu veel bewuster in verdiep. Voorheen was het voor mij allemaal vanzelfsprekend en dacht ik daar weinig over na.

Dat leren kennen is een belangrijk aspect waar ik aan moest denken tijdens de film; het is goed om je te realiseren dat lang niet elk mens met Down kan doen wat Zak deed en dat het een prachtig streven is om hen mee te willen laten draaien in de samenleving maar het is goed om je eerst eens te verdiepen in de belevingswereld van iemand die moet leven met Down en welke gevolgen dat heeft of kan hebben, voor hem of haar.

Zelf heb ik veel gehad aan het boek van de Vlaamse orthopedagoog Karel de Corte “Maak Me Niet Down”, die werkt met de methode “Gentle Teaching” die kort gezegd uitgaat van een gelijkwaardige relatie ipv een gezagsverhouding. De methode werd bedacht door John McGee. Dat is overigens in de film heel zichtbaar; terwijl Eleanor vooral denkt dat ze alles voor Zak moet regelen is Tyler vooral geïnteresseerd in Zak zelf, in zijn dromen en in zijn hart. Dat juist de rouwende en ontspoorde Tyler iets bijzonders in Zak ziet, geeft de film naast een goed gevoel, humor en positiviteit een stuk diepgang die je in mijn ogen vooral pas kunt zien als je meer weet over mensen met Down en je verdiept in wie ze werkelijk zijn.

Laten we mensen met het syndroom van Down vooral niet behandelen als gewone mensen maar er altijd naar streven om ze een menswaardig bestaan te geven, juist omdat ze zo bijzonder zijn en er zoveel te ontdekken valt!”

1. 23 juli 2023, Anton van Dijken